Amersfoort - de beste stad van Europa! (2) | Column
Om een stad echt van binnenuit te leren kennen moet je een stad voelen, zien en proeven. Voor deze serie verhalen reis ik, De Reizende Rijsdijk, kriskras door Nederland om steden écht te leren kennen en geheimen aan de stad te ontfutselen. Ga met me mee!
Keientrekkers en de pissende ijsbeer
(5-12-2023) Nadat ik in deel 1 vertelde waarom de Amersfoorters ondanks het druilerige rotweer zo blij waren, wandel ik verder door de kersvers gekozen beste stad van Europa. Ik loop richting de beroemde Koppelpoort. De Koppelpoort, het visitekaartje van historisch Amersfoort, is een unieke combinatie van een landpoort en een waterpoort, de enige in Nederland en is daarmee dus uniek. Ik loop langs museum Flehite en ineens hoor ik een gigantisch geklater in de gracht. Alsof er iemand keihard in staat te plassen. In de gracht pissen is natuurlijk niet chique, een beetje hufterig zelfs. Maar het klinkt zo hard, dat het welhaast een beer of zoiets moet zijn, denk ik. En inderdaad, ik draai me om en er staat een beeld van een enorme ijsbeer, die om de paar minuten keihard staat te wateren. Het kunstwerk dat van de kunstenaar de treffende naam ‘De Pissende IJsbeer’ kreeg, staat sinds 3 juli 2023 aan de achterkant van Museum Flehite als onderdeel van een tentoonstelling. De Pissende IJsbeer heeft al voor flink veel gezeik gezorgd. Niet iedereen vindt het mooi en het lawaai dat De Pissende IJsbeer met zich meebrengt zorgde vooral in de nachtelijke uren voor overlast bij de omwonenden. De Pissende IJsbeer heeft dus een nachtelijk plasverbod gekregen. Volgens de kunstenaar houdt de Pissende IJsbeer de mensheid een spiegel voor: zo hufterig als de ijsbeer in de gracht staat te pissen, zo hufterig gaat de mens met de natuur om. De expositie waar de beer bij hoort loopt nog tot ergens in november en dan is het gezeik voorbij en gaat de ijsbeer weer weg. Maar hij heeft zeker voor veel aandacht gezorgd en dat was ook het doel!
De Keistad ontsluierd
Een kei van een publiciteitsstunt dus. En over kei gesproken: waarom wordt Amersfoort de Keistad genoemd en worden de inwoners Keientrekkers genoemd?
Volgens de overlevering had jonkheer Everard Meyster in 1661 met wat vrienden gewed dat hij die rare Amersfoorters wel zo gek kon krijgen om een grote zwerfkei, die vlakbij Soesterberg lag, naar de stad te trekken. En ja hoor, 400 enthousiast gemaakte Amersfoorters trokken de enorme steen op een slee naar de Varckensmarkt alwaar zij door de ‘dolle jonkheer’ werden getrakteerd op bier en krakelingen. Voor wat hoort wat, toch? Iedereen blij. Maar nadat de Amersfoorters er in 1672 eindelijk achter kwamen dat ze in de zeik waren genomen voor een flauwe weddenschap hebben ze de steen begraven. In de negentiende eeuw werd de steen bij het aanleggen van gasleidingen weer gevonden en in 1903 werd de kei weer opgegraven en in ere hersteld. Sinds 1932 staat de kei op Plantsoen-Zuid bij de Arnhemsestraat. Hij is alleen in de Tweede Wereldoorlog weer tijdelijk begraven geweest bij Hof uit angst dat de kei beschadigd zou worden. De Keistad draagt z’n bijnaam nu met trots en zo mag Amersfoort zich met recht RockCity noemen!
Van sprintkanon tot kunsticoon
Amersfoort heeft redelijk wat bekendheden voortgebracht. Ik noemde eerder al Diggy Dex, maar we juichen als sportliefhebbers voor het Amersfoortse sprintkanon Femke Bol, de nationale wijnboer Ilja Gort weet een mooie wijn bij een sterrenmaaltijd van de fameuze chefkok Robert Kranenborg te schenken en in de avond wordt het journaal voorgelezen door Annechien Steenhuizen. Allemaal Kei stedelingen!
Maar één van de grootste en meest beroemde Amersfoorters ooit is natuurlijk Piet Mondriaan. Mondriaan is geboren en getogen op de Kortegracht en zijn geboortehuis is tegenwoordig een museum, waar overigens geen beroemde werken van hem hangen. Die hangen in prestigieuze musea wereldwijd, en in zijn geboortehuis wordt voornamelijk zijn levensverhaal en zijn ontwikkeling als schilder beschreven. Van landschaps- en portretschilder tot de abstracte kunst zoals Victorie Boogiewoogie, waar Mondriaan mondiale bekendheid mee zou verwerven. Absoluut de moeite waard voor de kunstliefhebber.
Culinair avontuur
De klok loopt al richting namiddag en ik lust eigenlijk wel een lokaal biertje. Amersfoort is van oudsher een echte bierstad met verschillende brouwerijen. Ik loop richting Stadsbrouwerij De Drie Ringen op Kleine Spui 18, dat is de meest bekende. Maar omdat ik aan de andere kant van de gracht loop bij Grote Spui, kan ik mooi op nummer 5A nog even wat lokale lekkernijen halen bij Gula Delicatessen, zoals mooie (en lekkere!) Mondriaan Bonbons en Amersfoortse Keitjes. En ook bij Gula zijn ze bijzonder trots op de beste stad van Europa!
Ik loop langs de Koppelpoort naar de overkant en vraag bij De Drie Ringen wat het lekkerste bier van Amersfoort is. Ik krijg drie verschillende antwoorden, maar de Dunkelweizen, Amersfoorts Zilver, heeft vorig jaar een bronzen medaille gewonnen op een prestigieus bierfestival, dus ik ga voor de prijswinnaar en eerlijk is eerlijk: die viel zeker niet tegen, integendeel! Vriendelijke bediening, barpersoneel dat weet wat ze verkopen en een gezellige sfeer: aanrader! Een essentieel onderdeel van een bezoek aan Amersfoort! Na consumptie loop ik weer naar buiten. Ik passeer De Pissende IJsbeer die weer uitbundig in de gracht staat te kletteren. Zien pissen doet pissen. Nou moet ik ook. Niet zoveel als hij, maar toch. Zal ik naast de IJsbeer staan en m’n ding doen? Nee, ik ben een nette jongen. En ik kom onderweg naar het station vast nog wel een sanitaire stop tegen. En daarbij: de enige die hier in de Keistad ongestraft kan wildplassen is die ijsbeer. De rest wordt net als overal in Nederland keihard op de bon geslingerd.
Ik verlaat De Beste Stad van Europa waar ik het ondanks dat het zeek van de regen bijzonder naar mijn zin heb gehad. Maar ik kijk er zeer naar uit om het stralende middelpunt van Nederland komende lente weer eens in de stralende zon te zien!
Ben jij geïnspireerd geraakt door dit verhaal over Amersfoort? Ontdek ons gehele aanbod bedrijfsuitjes. Boek een gezellig stadsspel in deze adembenemende stad!
klanten vertellen