Amersfoort - de beste stad van Europa! (1) | Column
Om een stad echt van binnenuit te leren kennen moet je een stad voelen, zien en proeven. Voor deze serie verhalen reis ik, De Reizende Rijsdijk, kriskras door Nederland om steden écht te leren kennen en geheimen aan de stad te ontfutselen. Ga met me mee!
Waar Vrolijkheid Het Middelpunt Raakt
(27-11-2023) Hoewel het druilerige weer bepaald geen reden geeft tot vrolijke gezichten, loopt iedereen in Amersfoort met een gulle lach op het gezicht. Iedereen is vrolijk en iedereen is aardig. Niemand kijkt chagrijnig. De buschauffeur die mij naar het centrum brengt, is ook al zo opgewekt. Terwijl het toch echt vies regent en de temperatuur met moeite de tien graden aantikt. Waarom is iedereen dan zo vrolijk? Ik besluit om eerst maar eens koffie te gaan drinken in het centrum op het Onze Lieve Vrouwekerkhof, in de volksmond het Lieve Vrouweplein.
Daar kom ik direct achter het eerste geheim van de stad. Op dat plein staat de Onze Lieve Vrouwetoren, onder Amersfoorters beter bekend als De Lange Jan. Dat is het geheim niet. Je kunt De Lange Jan moeilijk missen, want hij torent overal bovenuit. Hij is slecht in verstoppertje spelen. De Lange Jan meet 98,33 meter en daarmee heeft Amersfoort na Utrecht en Delft de hoogste toren. Ook dat is het geheim niet. Het geheim is dit: de Lange Jan staat exact op het kadastrale middelpunt van Nederland, volgens de meting van De Rijksdriehoeksmeting. Als Nederland een dartbord is en je gooit je pijl midden in de bullseye, dan zit je pijl dus in De Lange Jan. Ik sta dus precies op het middelste punt van Nederland. Althans, volgens De Rijksdriehoeksmeting. Volgens andere metingen ligt het middelpunt van Nederland in Nunspeet, net boven Eembrugge in de gemeente Baarn of op de Goudsberg bij Lunteren. Maar de Amersfoorters strijken graag met de eer!
Van Kerkruïne tot Biertuin
De Lange Jan is nu alleen nog een toren. Vroeger zat er ook nog een kerk vast aan de toren. Dat is nu de plek waar jij je biertje en je wijntje drinkt. De kerk was tot ongeveer 1700 in gebruik en werd daarna gebruikt als opslagplaats. Bijvoorbeeld voor buskruit. En daarmee ging het in 1787 dus flink mis. Door onvoorzichtig handelen van een medewerker explodeerde de boel en daarna werd de ruïne die er nog over was, opgeruimd en gemaakt tot het plein dat het tot op de dag van vandaag is: Het Onze Lieve Vrouwekerkhof. Waarom niet het Ouwe Lieve Kerkplein? Dat was omdat er onder de kerk mensen begraven werden, dus die benaming klopt. Op het plein staat in de tegels gemarkeerd waar de kerk vroeger stond.
Amersfoort is behalve stralend middelpunt van Nederland eigenlijk ook de grens tussen de ‘Biblebelt’ en de Randstad. Binnen twintig minuten zit je in Utrecht of Het Gooi en in drie kwartier ben je in Amsterdam, maar binnen een kwartier zit je als je de andere kant opgaat in godvrezende dorpen als Bunschoten-Spakenburg, Barneveld en Nijkerk waar de zwarte kousen-kerk nog een zeer grote invloed op het dagelijks leven heeft.
Feest in de keistad
Het is 12.00 en ik heb afgesproken met Mounir voor een kop koffie. Mounir is een ouwe vriend van mij uit Amsterdam die vijf jaar geleden de hoofdstad verruilde voor Amersfoort. Mounir legt mij uit waarom de Amersfoorters op deze dag allemaal zo vrolijk zijn: Amersfoort is een dag daarvoor namelijk gekroond tot European City of the Year! Een prestigieuze internationale prijs die jaarlijks door The Academy of Urbanism wordt uitgereikt. Eerder wonnen steden als Berlijn, Lissabon, Antwerpen, Edinburgh en Rotterdam de prijs, dus Amersfoort staat in een mooi rijtje! Na Rotterdam is Amersfoort de tweede Nederlandse stad die deze prijs wint. Kortom, ik kom op de perfecte dag! Timing is alles, dat blijkt maar weer!
Amersfoort scoorde hoge ogen op het gebied van de kwaliteit van leven, vooruitstrevende planning en vernieuwing die samengaan met het behoud van het unieke en historische karakter van de stad. Ook is er veel verbinding tussen de wijken, is er een gevarieerd woonaanbod en voelen de Amersfoorters zich ontzettend thuis in hun stad. Mounir bevestigt het lijstje volmondig. Hoewel Mounir gewend is aan de drukte van Amsterdam vindt hij de rust in Amersfoort toch ook wel prettig en de stad voelt voor hem en zijn gezin echt als hun nieuwe thuis. Of zoals de Amersfoortse artiest Diggy Dex het zingt in zijn nieuwste single: ‘Dit is mijn stad’, een prachtige ode aan de Keistad.
Smullen aan de grens
Nadat Mounir zijn kroost weer van school moet halen, lust ik eigenlijk wel wat te eten. Mij werd op het hart gedrukt om beslist een patatje te gaan eten bij Van Gogh, dus wie ben ik om dat advies in de wind te slaan? Amersfoort is niet alleen het middelpunt van het land en de grens tussen de Randstad en de Biblebelt: het is ook de grens tussen mensen die ‘patat’ en ‘friet’ zeggen. Ik ben zelf als Randstedeling natuurlijk van #teampatat. Maar bezuiden Amersfoort neemt ‘teamfriet’ de overhand. Dat lost Van Gogh (Filialen in de Utrechtsestraat en in de Langestraat) diplomatiek op: de lekkernij wordt ‘Friet Patat’ genoemd. Maar hoe je het ook noemt: het is beslist een aanrader om daar je vette bek te scoren!
Ik noemde Amersfoort eerder de Keistad, maar waar komt de bijnaam Keistad eigenlijk vandaan? Heeft Amersfoort een eigen Manneken Pis? Waar drink je het lekkerste biertje van de stad, wat zijn echte Amersfoortse lekkernijen? Over Piet Mondriaan en meer lees je in deel 2!
Ben jij geïnspireerd geraakt door dit verhaal over Amersfoort? Ontdek ons brede scala aan teamuitjes. Boek een gezellig dinerspel in deze adembenemende stad!
klanten vertellen